Kopieer link
PrintMenstruatiearmoede
Kennisbank
De helft van de wereldbevolking krijgt er mee te maken: menstruatie. Dat levert al genoeg ongemakken op, van hevige buikpijnen tot emotionaliteit en hoofdpijn. Voor sommige vrouwen komt daar nog een ander vervelend aspect bij. Zij kunnen de kosten van de menstruatieproducten niet opbrengen en staan iedere maand voor het probleem dat ze hun basale hygiëne niet kunnen handhaven.
Ook in Nederland is menstruatiearmoede een probleem. Wie amper genoeg geld heeft om elke dag eten op tafel te zetten, heeft al helemaal moeite om voldoende verzorgingsproducten in huis te kunnen halen. Uit onderzoek blijkt dat er bij 1 op de 10 Nederlandse meisjes en vrouwen soms geen geld is voor maandverband of tampons. Bij gebrek aan goede menstruatieproducten nemen vrouwen dan hun toevlucht tot wc-papier, kranten, vodden of luiers. Ook kiezen ze er soms voor om bijvoorbeeld tampons zo laat mogelijk te verwisselen, wat gezondheidsrisico’s met zich meebrengt als het Toxic Shock Syndrome (TSS). Dit is een acute, potentieel levensbedreigende ziekte die ontstaat als er een infectie wordt veroorzaakt door het te lang inhouden van tampons.
Menstruatiearmoede leidt tot een scala aan gerelateerde problemen. Behalve dat vrouwen die zich geen menstruatieproducten kunnen veroorloven zich niet veilig en comfortabel zullen voelen gedurende meerdere dagen in de maand, kan het ze beperken in wat ze ondernemen. Het komt voor dat vrouwen of meisjes wegblijven van school of werk omdat ze niet het risico willen lopen daar door te lekken. Ook hobby’s en sociale activiteiten worden soms afgezegd vanwege ongesteldheid. Zo kan het bijdragen aan toenemende armoede én sociale isolatie.
Wat alles nog gecompliceerder maakt is wat men noemt ‘menstruatieschaamte’: er rust een taboe op de menstruatie. Door een gebrek aan kennis over het onderwerp wordt het als ‘vies’ gezien en praten vrouwen er liever niet over. Dit komt nog bovenop het feit dat armoede in het algemeen een taboe is. Zo blijft menstruatiearmoede onzichtbaar, terwijl het aan de orde van de dag is.
In 2019 al stelde Liliane Ploumen van de PvdA Kamervragen over menstruatiearmoede, naar aanleiding van onderzoek waaruit bleek dat het een serieus probleem is in Nederland. Ploumen meende dat in een welvarend land als Nederland elke vrouw beschikking zou moeten hebben over goede menstruatieproducten. Ze verwees naar Schotland, waar de overheid menstruatieproducten gratis beschikbaar stelt aan scholieren en studenten. Hugo de Jonge, toenmalig minister Volksgezondheid, zei destijds liever in te zetten op een integrale aanpak van armoede. Gelukkig ontstaan er wel steeds meer kleinschalige initiatieven om te zorgen dat alle vrouwen in Nederland aan voldoende maandverband en tampons kunnen komen. Zo pakken steeds meer gemeenten menstruatiearmoede aan door gratis menstruatieproducten aan te bieden in bijvoorbeeld buurthuizen, participatiekeukens, op middelbare scholen en bij voedsel- en kledingbanken.
