Verborgen armoede
Kennisbank
Niet altijd vind je armoede waar je het verwacht. Ook mensen met een relatief hoog inkomen kunnen moeite hebben om elke maand de eindjes aan elkaar te knopen. Juist deze groep komt vaak niet in aanmerking voor minimaregelingen. Deze zogeheten verborgen armoede komt vaker voor dan veel mensen denken.
Bij verborgen armoede gaat het om huishoudens die qua inkomen niet onder de armoedegrens vallen. Maar ook mensen met een goed inkomen kunnen in de financiële problemen raken. Als het inkomen terugzakt door bijvoorbeeld ziekte, een scheiding of omdat er minder uren gewerkt kunnen worden, maar de vaste lasten hetzelfde blijven, zullen die moeilijker op te brengen zijn. Mensen verliezen dan het evenwicht tussen de inkomsten en de vaste lasten.
Zodra er betalingsachterstanden ontstaan, loop je het risico om in een neerwaartse spiraal terecht te komen. Het ene gat wordt met het andere gevuld. Mensen gaan soms zelfs leningen met forse rentes aan om andere rekeningen te voldoen, ervan uitgaande dat de financiële misère van korte duur zal zijn. Als het dan langer aan de orde blijft dan verwacht, kunnen rentebetalingen de problemen verergeren.
De financiële problemen kunnen leiden tot allerlei andere problematiek. Zo kan de stress over geldzaken fysieke klachten veroorzaken, en een zware wissel trekken op de relatie. Ook kan er een sociaal isolement ontstaan omdat mensen zich uit schaamte terugtrekken uit het sociale leven. Die schaamte komt vaker voor bij verborgen armoede.
Voor deze groep is het vinden van hulp bij de financiën vaak problematisch. Juist deze mensen zijn het niet gewend om bij instanties aan te kloppen. Omdat zij voorheen nooit om hulp hoefde te vragen, is de drempel hoog. Er speelt veel schaamte over de ontstane situatie. Uit onder zoekt blijkt dat het gemiddeld drie tot vijf jaar duurt voordat mensen met geldproblemen naar de schuldhulpverlening stappen. Bovendien komt deze groep voor veel sociale regelingen, toeslagen en kwijtscheldingen, die kijken naar het netto inkomen, überhaupt niet in aanmerking.
Gelukkig zijn er toch verschillende organisaties waar mensen in ‘verborgen armoede’ zich kunnen melden voor hulp. Bijvoorbeeld bij de gemeente, het PING-loket, de kredietbank en het Sociale Wijkteam weten ze hoe ze mensen die in een dergelijke situatie zitten verder kunnen helpen. Het advies is in ieder geval om zo snel mogelijk hulp en/of advies te vragen om te voorkomen dat de financiële problemen alleen maar groter worden.